Zaburzenia chodu u osób starszych – co zrobić, gdy senior przestaje chodzić?

Problemy z chodzeniem u starszej osoby mają zróżnicowane podłoże. Nic w tym dziwnego – postępujący proces starzenia się organizmu sprawia, że podeszły wiek idzie w parze z szeregiem dolegliwości. Co zrobić, gdy starsza osoba przestaje chodzić? Jakie konsekwencje niosą za sobą zaburzenia chodu u seniorów?

Problemy z chodzeniem w starszym wieku – przyczyny

Jeżeli starsza osoba nie może chodzić, to w wielu przypadkach towarzyszą temu zaburzenia równowagi. Te dwa problemy są ze sobą niezwykle mocno powiązane, gdyż upośledzona praca błędnika oraz osłabione funkcjonowanie zmysłów wzroku i słuchu utrudniają seniorom bezpieczne poruszanie się nawet we własnym domu. Problemy z równowagą mogą też być rezultatem zmian zwyrodnieniowych móżdżku – niewielkiej części mózgu, której uszkodzenia lub zaburzone funkcjonowanie powoduje m.in. niezborność ruchową.

Problemy z chodzeniem w starszym wieku i niezdolność do zachowania równowagi są częstymi przypadłościami chorób neurologicznych. Z jednej strony mogą to być przebyte udary krwotoczne lub niedokrwienne, które skutkują porażeniem mięśni. Z drugiej – choroby o charakterze neurodegeneracyjnym, prowadzące do stopniowego upośledzenia prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego np. stwardnienie rozsiane czy choroba Parkinsona. Warto jednak pamiętać, że do schorzeń neurologicznych należą też mniej oczywiste problemy np. wieloletnia i zaawansowana rwa kulszowa czy mielopatie (długotrwałe uciski na rdzeń kręgowy).

Wiele starszych osób przestaje chodzić z powodu problemów dotyczących układu ruchu. W tym przypadku również można wskazać szereg różnorodnych czynników, które upośledzają zdolność do bezpiecznego przemieszczania się po dobrze znanych obszarach (np. własne mieszkanie). Przeważnie są to:

• Postępujące z wiekiem osłabienie siły i masy mięśniowej.
• Zmiany strukturalne w obrębie stóp np. ostrogi piętowe, halluksy.
• Osteoporoza – zmniejszenie masy kostnej, któremu mogą towarzyszyć dolegliwości bólowe oraz dyskomfort.
• Ograniczenie zakresu ruchomości stawowej np. wskutek przebytych już urazów, obecnych zmian zwyrodnieniowych.

Kolejną przyczyną utrudnionego chodu są schorzenia krążeniowo-oddechowe. Nadciśnienie tętnicze, miażdżyca czy POChP mają duży wpływ na spadek wydolności seniorów. Częstsza zadyszka i szybsze odczuwanie zmęczenia sprawiają, że wiele osób starszych stara się ograniczyć aktywność fizyczną. Natomiast stopniowo zwiększająca się bezczynność prowadzi do m.in. wspomnianego już wcześniej osłabienia siły mięśniowej.

Na sam koniec nie można zapominać o czynnikach psychologicznych. Demencja starcza to spory problem społeczności seniorskiej. Postępujące pogorszenie zdolności poznawczych prowadzi z czasem do realnego ograniczenia niezależności np. utraty poczucia czasu i przestrzeni. Ostatnie stadia zespołu otępiennego czy choroby Alzheimera przeważnie powodują, że seniorzy spędzają większość czasu bezczynnie w łóżku.

Czy leki mogą powodować, że starsza osoba nie może chodzić?

Tak, niejednokrotnie starsza osoba przestaje chodzić wskutek stosowania niektórych środków farmakologicznych. Idealnym przykładem są leki antydepresyjne, które mogą mieć działanie wyciszające i osłabiające sprawność poznawczą. Podobnie jest np. ze środkami nasennymi czy niektórymi lekami na nadciśnienie powodujące trudności z utrzymaniem równowagi.

Jakie są konsekwencje zaburzeń chodu i równowagi u seniorów?

Problemy z chodzeniem w starszym wieku oraz trudność z utrzymaniem równowagi stanowi realne zagrożenie dla zdrowia seniora. Osłabiona kondycja kośćca sprawia, że nawet najmniejszy upadek może spowodować poważne uszkodzenie narządu ruchu. Co gorsza, niektóre urazy mogą doprowadzić do śmierci np. uszkodzenie czaszki, złamanie szyjki kości udowej czy złamanie trzonów kręgów odcinka szyjnego.

Nawet jeżeli upadek nie jest zbyt poważny, to jednak może doprowadzić do unieruchomienia. Z kolei bezczynność dla seniorów jest bardzo niebezpieczna. Gdy starsza osoba nie może chodzić zwiększa się ryzyko występowania różnorodnych powikłań. Poza zanikiem i osłabieniem mięśni mogą pojawić się takie problemy, jak np. zapalenie płuc, odleżyny, zmiany zakrzepowo-zatorowe. Brak ruchu potęguje też przyrost masy ciała, co z kolei przekłada się na zwiększone obciążenie stawów i kości.

Ne można też przejść obojętnie wobec faktu, że upadki spowodowane przez problemy z chodzeniem w starszym wieku mają wpływ na psychikę seniora. Z jednej strony po przebytym upadku i urazie osoby starsze mogę odczuwać znacznie większe obawy względem własnej samodzielności. W efekcie mogą zaszyć się w domu oraz ograniczyć kontaktu z najbliższymi. Z drugiej strony upadek powodujący uraz czaszkowo-mózgowy może spowodować do m.in. problemy z mową (zarówno na poziomie zdolności komunikacyjnych, jak i rozumienia) czy zaburzenia pamięci.

MEDICUS – domowa opieka medyczna przy problemach z chodzeniem u starszej osoby

Jeżeli wiadomo, dlaczego starsza osoba przestaje chodzić lub ma trudności z samodzielnym i bezpiecznym poruszaniem się, to warto skonsultować się ze specjalistami. Przy problemach z chodzeniem w starszym wieku trudno oczekiwać, że senior pojawi się w gabinecie lekarskim. Rozwiązanie oferuje firma Medicus, która zachęca do skorzystania usługi profesjonalnej opieki medycznej z dojazdem do domu pacjenta.

Firma funkcjonuje na terenie Krakowa i jego najbliższych okolic, a jej zespół tworzą doświadczeni lekarze z tutejszych szpitali i ośrodków ochrony zdrowia. W Medicus pracują zarówno neurolodzy i gerontolodzy, jak i kardiolodzy, chirurdzy czy psychiatrzy. Lekarze prowadzą diagnostykę, ustalają plan terapii i dobierają odpowiednie leki. W razie konieczności przeprowadzają badania np. EKG i Holter w domu. Medicus oferuje też różnorodne usługi pielęgniarskie – począwszy od pobierania materiału do badań, przez codzienną pielęgnację, a skończywszy na niektórych zabiegach diagnostycznych i leczniczych.

Skontaktuj się z nami, aby poznać szczegóły i zarezerwować wizytę!

Bibliografia:

1. Rajtar-Zembaty A., et al. „Związek między funkcjonowaniem poznawczym a sprawnością funkcjonalną u osób starszych.” Geriatria (2016), 10, 78-84.
2. Osoba M.Y., et al. „Balance and gait in the elderly: A contemporary review.” Laryngoscope investigative otolaryngology (2019), 4(1), 143-153.
3. Skalska A. „Ograniczenie sprawności funkcjonalnej osób w podeszłym wieku.” Zdrowie Publiczne i Zarządzanie (2011), 9(1), 50-59.
4. Skalska A. „Omdlenia i upadki u osób starszych – co lekarz rodzinny powinien wiedzieć.” Przewodnik Lekarza (2006), 10(9), 68-77.
5. Viswanathan A. & Sudarsky L. „Balance and gait problems in the elderly.” Handbook of clinical neurology (2012), 103, 623-634.