Żylaki u osób starszych – jakie są przyczyny i objawy?

Niewydolność żylna nóg, zwana też refluksem żylnym lub po prostu żylakami, stanowi częstą przypadłość wśród seniorów. Niemniej jednak postępujący proces starzenia się organizmu jest tylko jedną z wielu przyczyn upośledzonego przepływu krwi przez naczynia żylne. Jakie są pierwsze objawy żylaków? Czy problemy żylne w obrębie kończyn dolnych są niebezpieczne dla zdrowia i życia?

Przyczyny przewlekłej niewydolności żylnej nóg

Żylaki na łydkach i udach u osób starszych są w głównej mierze rezultatem podeszłego wieku oraz towarzyszących mu niedogodności. Starzenie się idzie w parze z wieloma czynnikami, które można określić mianem czynników ryzyka rozwoju niewydolności żylnej nóg. Należą do nich:

• Cukrzyca
• Nadwaga lub otyłość
• Niektóre leki hormonalne
• Niski poziom aktywności fizycznej i siedzący tryb życia
• Choroby układu krążenia np. nadciśnienie tętnicze, miażdżyca, przebyta już zakrzepica naczyń żylnych
• Osłabiona plastyczność i elastyczność naczyń krwionośnych np. z uwagi na niedobory kolagenu w codziennej diecie

Warto jednak zaznaczyć, że dużą rolę w występowaniu żylaków na udach i łydkach odgrywa aktualny styl życia. Dla wielu seniorów niewydolność żylna może stanowić rezultat wieloletniej pracy stojącej lub siedzącej, którym przypisuje się duży udział w zaburzeniu przepływu krwi przez struktury żylne. Warto do tego dodać fakt, że znaczna część żylaków pojawia się wskutek nałogowego palenia papierosów, które potęgują szansę występowania problemów z serce i układem krążenia.

Ponadto należy pamiętać, że refluks żylny jest często uwarunkowany genetycznie. Co więcej, żylaki to problem dominujący wśród kobiet.

Pierwsze objawy żylaków

Żylaki na udach, łydkach czy w okolicy kostek to nic innego jak naczynia żylne, w których zastawki stały się nieszczelne i krew zaczyna płynąć w przeciwnym kierunku. To z kolei prowadzi do poszerzenia się światła żył, co sprawia, że struktury naczyniowe zaczynają wystawać ponad skórę. Ponadto żylaki przybierają charakterystyczną postać – poskręcanych naczyń o niebiesko-purpurowym kolorze.

Pozostałe objawy przewlekłej niewydolności żylnej

Widoczne i nieestetyczne żylaki na łydkach lub udach to jednak nie wszystko. Refluks żylny niesie za sobą szereg innych i wyjątkowo uciążliwych dolegliwości, które utrudniają codzienne funkcjonowanie. Do głównych objawów niewydolności naczyń żylnych należą:

• Zmiany obrzękowe
• Ból i drętwienie kończyn dolnych
• Pajączki naczyniowe – teleangiektazje
• Nadwrażliwość w miejscu objętym żylakami
• Utrzymujące się przemęczenie i ciężkość kończyn
• Wysypka i uciążliwe swędzenie w obrębie żylaków
• Mimowolne skurcze, które ulegają nasileniu w porze wieczornej i nocą

Jak zapobiegać żylakom nóg u osób starszych?

Jednym z kluczowych elementów profilaktyki występowania żylaków na udach i łydkach jest zachowanie optymalnego poziomu aktywności fizycznej. Sprawni seniorzy powinni unikać ciągłego przesiadywania w domu. Codzienne spacery na pewno pomogą zmniejszyć ryzyko występowania problemu z krążeniem. Natomiast osoby starsze będące pacjentami leżącymi lub o ograniczonych możliwościach ruchowych muszą być pod opieką fizjoterapeuty. Domowa rehabilitacja pozwala utrzymać dobry stan układu krążenia i zapobiec refluksowi żylnemu.

Inne metody zapobiegania chronicznej niewydolności żylnej to:

• Regularne zmiany pozycji i wykonywanie ruchu kończynami
• Kontrola prawidłowej masy ciała, zdrowa, zróżnicowana dieta
• Unikanie zbyt ciasnej i krępującej odzieży np. przesadnie wąskie i obcisłe spodnie
• Stosowanie odzieży uciskowej przeznaczonej do stymulacji krążenia (tzw. kompresjoterapia)
• Korzystanie z maści, żeli i innych preparatów zawierających składniki wspierające ukrwienie czy też wzmocnienie ścianek naczyń krwonośnych np. arnika, diosmina, kasztanowiec, ruszczyk

Leczenie żylaków na łydkach i udach

Pozbycie się zaawansowanych żylaków może niekiedy wymagać leczenia operacyjnego. Naczynia żylne objęte niewydolnością mogą być usuwane za pomocą promieniowania laserowego lub wycinane chirurgicznie podczas zbiegu flebektomii. Niedrożne naczynia żylne można też zamknąć, co pozwala zasklepić uszkodzone struktury i tym samym usprawnić przepływ krwi. Zamykanie żylaków na udach i łydkach może nastąpić na drodze skleroterapii przy pomocy środków obliteracyjnych lub poprzez zabieg wewnątrznaczyniowego klejenia cyjanoakrylem.

Niestety inwazyjne metody leczenia u seniorów są często przeciwwskazane. Podeszły wiek, choroby przewlekłe, przebyte już operacje, osłabiona odporność, to zaledwie kilka problemów, z jakimi borykają się osoby starsze. Dlatego też specjaliści mogą zalecić stosowanie leków przeciwzakrzepowych np. heparyny drobnocząsteczkowej. Antykoagulanty są preparatami dostępnymi wyłącznie na receptę, stąd wizyta lekarska jest niezbędna.

Warto jednak pamiętać, że seniorzy mogą mieć trudności z pojawieniem u specjalisty na badaniach i zabiegu. Rozważenie prywatnych wizyt lekarskich z dojazdem do domu pozwala rozwiązać wiele problemów związanych np. z bezpiecznym transportem do przychodni.

MEDICUS – leczenie i opieka domowa pacjentów z żylakami

Nie warto pozostawać obojętnym wobec pierwszych objawów żylaków. Nieleczona niewydolność żylna może doprowadzić do udarów i choroby zakrzepowej. Firma Medicus oferuje wsparcie w zakresie opieki zdrowotnej. Dysponujemy zespołem doświadczonych lekarzy m.in. angiologów, gerontologów i kardiologów. Oprócz tego wykonujemy domową diagnostykę (np. EKG, Holter) i świadczymy profesjonalne usługi pielęgniarskie. Zarezerwuj prywatną wizytę lekarską z dojazdem na terenie Krakowa i najbliższych okolic.

Bibliografia:

1. Engbers M.J., et al. „Clinical features of venous insufficiency and the risk of venous thrombosis in older people.” British journal of haematology 171.3 (2015): 417-423.
2. Łastowiecka-Moras E. „Przewlekła niewydolność żylna kończyn dolnych-schorzenie związane z rodzajem wykonywanej pracy.” Bezpieczeństwo Pracy: nauka i praktyka (2015): 16-19.
3. Youn Y.J. & Lee J. „Chronic venous insufficiency and varicose veins of the lower extremities.” The Korean journal of internal medicine 34.2 (2018): 269.