Choroba Parkinsona – czym się charakteryzuje?

Choroby neurodegeneracyjne to grupa schorzeń prowadzących do stopniowego niszczenia komórek układu nerwowego. Postępujący proces degeneracji neuronów skutkuje zaburzeniami w zakresie kondycji psychofizycznej. Konsekwencją tego jest mniej lub bardziej widoczna trudność w zakresie codziennego funkcjonowania – zarówno w kontekście czynności ruchowych, jak i sprawności psychicznej i kognitywnej. Przykładem takiego schorzenia jest choroba Parkinsona, której pierwsze objawy narastają powoli i niezbyt intensywnie. Czego unikać przy chorobie Parkinsona? Jak należy ją leczyć?

Choroba Parkinsona – pierwsze objawy

Istotą choroby Parkinsona jest proces zmian zwyrodnieniowych neuronów, co skutkuje upośledzeniem produkcji dopaminy. Dopamina jest niezwykle istotną substancją z grona neurotransmiterów. Z kolei neuroprzekaźniki odpowiadają za przekazywanie informacji pomiędzy neuronami, aby organizm mógł prawidłowo funkcjonować np. wykonywać konkretne czynności ruchowe lub odczuwać określone emocje.

To właśnie niedobór dopaminy powoduje w chorobie Parkinsona pierwsze objawy, które początkowo są łatwo zauważalne. Zmiany zwyrodnieniowe komórek nerwowych są powolne, co sprawia, że poziom zaawansowania powstających deficytów nie zwiększa się w sposób nagły. Pierwszymi objawami choroby Parkinsona są zaburzenia wegetatywne (m.in. ślinotok, zaparcia, zaburzenia węchu) oraz spowolnienie i niezgrabność ruchowa. Szczególnie charakterystycznym problemem jest utrudnienie wyraźnego pisania, a zapisywane litery są niezwykle małe – określa się to mianem mikrografizmu. Ponadto u Parkinsonowców dochodzi do nieprawidłowości w sferze psychicznej.

Dopiero po czasie pojawiają się typowe objawy choroby Parkinsona m.in. drżenie, trudności z utrzymaniem równowagi i częste upadki, charakterystycznie przygarbiona postawa ciała, zaburzenia mowy, sztywność mięśni czy zubożenie ruchowe. Warto też podkreślić, że symptomy choroby początkowo występują jednostronnie.

Choroba Parkinsona – objawy psychiczne

W zdecydowanej większości przypadków zmiany zwyrodnieniowe neuronów ujawniają się u osób starszych. Z tego też powodu objawy psychiczne choroby Parkinsona są niezwykle często utożsamiane z postępującym procesem starzenia się lub początkami demencji starczej. Zaburzenia sfery psychicznej pacjentów przeważnie przybierają postać depresji. U chorych dochodzi m.in. do zubożenia mimiki twarzy, apatii, utraty apetytu, problemów ze snem czy też do pogorszenia koncentracji i zapamiętywania. Niejednokrotnie u Parkinsonowców mogą rozwinąć się inne zaburzenia psychiczne np. psychoza, fobia społeczna, lęk paniczny czy też uogólnione zaburzenia lękowe.

Choroba Parkinsona – czego unikać?

Samodzielność pacjentów w chorobie Parkinsona ulega stopniowemu ograniczeniu. Co więcej, podeszły wiek osób chorujących sprawia, że są o wiele bardziej narażone na szereg niebezpieczeństw. Dobrym przykładem są problemy z utrzymaniem równowagi – wskutek zwiększonego prawdopodobieństwa upadków istnieje spora szansa poważnego urazu np. złamania kości. Czego unikać przy chorobie Parkinsona?

• Przesadnej aktywności fizycznej, która prowadzi do zmęczenia;
• Noszenia ubrań trudnych do zakładania np. zapinanych od tyłu;
• Przesadnego pośpiechu i wykonywania nagłych zmian pozycji ciała;
• Dywanów, chodników i innych przedmiotów zwiększających ryzyko upadku;
• Nieodpowiedniego obuwia tj. wsuwanego, zbyt luźnego, na wysokim obcasie.

Istotną rolę odgrywa też dieta. Przy chorobie Parkinsona należy unikać m.in. alkoholu i kawy, spożycia produktów ciężkostrawnych i wzmagających zaparcia, cukrów prostych. Ponadto ważne są także inne aspekty dotyczące posiłków np. napełnianie szklanek i kubków do połowy, unikanie jedzenia dużych porcji, produkty powinny być łatwe do spożycia i przełknięcia – zaleca się unikać krojenia i innych precyzyjnych ruchów manualnych.

Choroba Parkinsona – diagnostyka

Różnicowanie choroby Parkinsona z innymi schorzeniami jest niezwykle istotne. Badania diagnostyczne pozwalają wykluczyć inne choroby, które mogą powodować podobne niedogodności np. udar mózgu, choroby reumatyczne, demencja starcza, choroba Alzheimera czy drżenie samoistne. Warto też pamiętać, że choroba Parkinsona nie jest tożsama z parkinsonizmem! Zespoły parkinsonowskie polegają na występowaniu objawów znanych z choroby Parkinsona, ale są wywołane przez konkretną przyczynę np. zatrucie lekami, uraz głowy, miażdżycę lub guz mózgu.

Diagnostyka choroby Parkinsona powinna obejmować:

• Wywiad z pacjentem i rodziną;
• Ocenę postawy ciała i równowagi;
• Badania neuroobrazowe np. tomografia komputerowa;
• Analiza sprawności ruchowej, zwłaszcza ocena bradykinezji;
• Test Lewodopy – analiza reakcji pacjenta na podanie jednego z głównych leków.

Choroba Parkinsona – leczenie

Proces leczenia schorzeń neurodegeneracyjnych jak np. choroby Parkinsona ma wielowymiarowy charakter. Główną rolę odgrywa farmakoterapia, a zwłaszcza wspomniana lewodopa. Związek ten ulega przekształceniu w organizmie pacjenta do dopaminy, co pozwala na przeciwdziałanie jej niedoborowi i złagodzenie występujących objawów. Ponadto w leczeniu choroby Parkinsona ważna jest rehabilitacja ruchowa (m.in. gimnastyka, masaż, fizykoterapia), terapia zajęciowa ukierunkowana na poprawę czynności poznawczych i sprawność umysłową oraz dietoterapia.

MEDICUS – domowa diagnostyka i leczenie choroby Parkinsona

Firma Medicus to prywatna praktyka lekarska, która umożliwia skorzystanie z usług prawdziwych profesjonalistów różnych specjalizacji medycznych np. neurologów, gerontologów czy kardiologów. Nasza oferta jest skierowana przede wszystkim do osób starszych oraz każdego, kto z powodów zdrowotnych nie ma możliwości pojawić się na badaniach lub odwiedzić lekarza. Wizyty domowe z dojazdem do pacjentów stanowią spore ułatwienie dla chorych i ich najbliższych, którzy z różnych powodów nie są w stanie skorzystać ze stacjonarnej opieki lekarskiej. Osoby zainteresowane umówieniem wizyty i poznaniem szczegółów zachęcamy do kontaktu z naszymi konsultantami.

Bibliografia:

1. Gaweł M., Potulska-Chromik A. „Choroby neurodegeneracyjne: choroba Alzheimera i Parkinsona.” Postępy Nauk Medycznych 2015, 28(7): 473-476.
2. Sławek J. „Choroba Parkinsona – jak właściwie rozpoznawać, skutecznie i bezpiecznie leczyć?” Forum Medycyny Rodzinnej 2014, 8(6): 281-291.
3. Sławek J., et al. „Zaburzenia poznawcze w chorobie Parkinsona.” Polski Przegląd Neurologiczny 2006, 2(4): 203-209.
4. Friedman A. „Choroba Parkinsona.” Kosmos 1999, 48(2): 193-199.