Jak leczyć stwardnienie rozsiane?

Sclerosis multiplex (SM), czyli stwardnienie rozsiane jest chorobą autoimmunologiczną o niezwykle destrukcyjnym wpływie na stan i funkcjonowanie ludzkiego organizmu. Zdiagnozowanie jej stanowi spory cios dla pacjentów, którzy muszą całkowicie zmienić dotychczasowe życie. Natomiast przed lekarzami pojawia się duże wyzwanie w kwestii skutecznego leczenia stwardnienia rozsianego. Co to za choroba? Jakie są jej skutki? Czy można ją całkowicie wyleczyć?

Stwardnienie rozsiane – przyczyny

Główną przyczyną stwardnienia rozsianego jest mechanizm autoagresji systemu immunologicznego wobec własnego układu nerwowego. System odpornościowy człowieka z SM powoduje stopniowe i skuteczne niszczenie osłonek mielinowych, które są jednymi z elementów współtworzących komórki systemu nerwowego (neurony). Brak mielinowych osłonek powoduje, że neurony są podatne na uszkodzenia i zmiany zapalne, co z biegiem czasu następuje i wywołuje mniejsze lub większe deficyty neurologiczne. Choć znany jest mechanizm rozwoju stwardnienia rozsianego, to jednak wciąż nie poznano dokładnego podłoża czy czynników prowadzących do wyzwolenia zjawiska autoagresji. Niemniej jednak wskazuje się kilka cech, które mogą mieć potencjalny wpływ na zwiększenie ryzyka występowania SM:

• płeć – częściej chorują kobiety niż mężczyźni,
• rasa – stwardnienie rozsiane częściej dotyka białych Europejczyków,
• wiek – choroba przeważnie ujawnia się między 20 a 50 rokiem życia,
• genetyka – istnieje duża szansa odziedziczenia SM od rodziców lub bliskich krewnych.

Objawy stwardnienia rozsianego

Jeżeli chodzi o objawy stwardnienia rozsianego, to początkowo mogą być trudne do uchwycenia i przeważnie nie różnią się od innych niedogodności dnia codziennego. Początkowe stadia rozwoju choroby odznaczają się m.in. utrzymującym się uczuciem zmęczenia, mimowolnym drętwieniem kończyn i poczuciem sztywności mięśni, nieprawidłowym czuciem czy zawrotami głowy. Te objawy mają podłoże neurologiczne i są rezultatem postępującego niszczenia kolejnych osłonek mielinowych. Niemniej jednak w początkowej fazie mają często charakter samoograniczający się, co sprawia, że choroba ulega dalszemu rozwojowi przy równoczesnym wyciszeniu symptomów.

Wraz z zaawansowaniem choroby i rosnącymi ubytkami neurologicznymi zaczynają pojawiać się takie dysfunkcje i ograniczenia jak:

• problemy z mową,
• zaburzenia widzenia,
• upośledzenie mikcji i defekacji,
• drżenie rąk i trudności z koordynacją ruchową,
• spastyczny niedowład i osłabienie siły mięśniowej,
• trudności z przemieszczaniem się i utrzymaniem wyprostowanej sylwetki,
• zaburzenia dotyczące sprawności seksualnej np. osłabione libido, impotencja,
• niezdolność do wykonywania precyzyjnych manualnych np. odręczne pisanie,
• problemy z czynnościami kognitywnymi i nastrojem np. apatia, osłabienie pamięci, trudności z koncentracją.

Objawy skórne stwardnienia rozsianego są jednym ze znaków rozpoznawczych tej choroby. Postępujące deficyty w zakresie przekaźnictwa sygnałów nerwowych wskutek demielinizacji sprawia, że zdecydowana większość pacjentów z SM doznaje symptomów dermalnych m.in. uciążliwego uczucia mrowienia, pieczenia, drętwienia czy upośledzenia odczuwania dotyku lub zmian temperatury. Problemy sensoryczne mogą obejmować fragmenty lub całe kończyny oraz tułów. Choroba przeważnie rozpoczyna się od jednej połowy ciała, a z biegiem czasu zaczyna mieć bilateralny charakter.

Stwardnienie rozsiane – badania

Jeżeli chodzi o głównie badanie stwardnienia rozsianego, to mowa tu wykonaniu analizy głowy, mózgu i rdzenia kręgowego za pomocą rezonansu magnetycznego. Na ten moment jest to jedno z najbardziej precyzyjnych badań do wykrywania ognisk demielinizacyjnych (neuronów pozbawionych osłonek). Niemniej jednak diagnostyka SM nie może zostać ograniczona wyłącznie do rezonansu magnetycznego. Specjaliści dodatkowo polecają, aby wykonać ocenę płynu mózgowo-rdzeniowego (punkcja kanału kręgowego) i ocenić występowanie zmian zapalnych w organizmie oraz potwierdzić obecność prążków oligoklonalnych. Ponadto zalecane są badania oceniające przewodzenie sygnałów nerwowych np. badanie ostrości wzroku, sprawdzenie czucia powierzchownego, test równowagi czy analiza słuchu.

Na czym polega leczenie stwardnienia rozsianego?

Z uwagi na brak znajomości przyczyny leczenie stwardnienia rozsianego jest w głównej mierze objawowe i skoncentrowane na spowolnieniu postępowania choroby. Farmakologia to przede wszystkim przeciwzapalne glikokortykosteroidy, a od pewnego czasu nowoczesne leki biologiczne (np. natalizumab), które mają na celu modyfikować przebieg choroby i spowodować, że niektóre objawy stwardnienia rozsianego pojawią się znacznie później i tym samym chory utrzyma odpowiednią funkcjonalność. Jednak podstawą leczenia SM jest rehabilitacja ruchowa, która jest dla pacjentów fundamentalnym sposobem na utrzymanie właściwego poziomu sprawności i niezależności.

MEDICUS – domowe leczenie stwardnienia rozsianego

Osoby cierpiące na stwardnienie rozsiane i ich rodziny wymagają profesjonalnej opieki medycznej, która będzie realizowana w najbliższym otoczeniu chorego i bez względu na jego ograniczenia ruchowe. Dlatego warto skorzystać z oferty firmy Medicus, która zapewnia opiekę i leczenie stwardnienia rozsianego w warunkach domowych i z dojazdem do pacjenta. Firma gwarantuje dostęp do szerokiej gamy specjalistów oraz umożliwia wykonywanie badań na miejscu (np. EKG) – zainteresowani mogą też skorzystać z fachowych usług pielęgniarskich. Zainteresowanych zachęcamy do kontaktu i rezerwację wizyt domowych.

Bibliografia:

1. Kamińska J., et al. „Stwardnienie rozsiane – etiopatogeneza i możliwości diagnostyczne.” Postępy Higieny i Medycyna Doświadczalna 2017, 71: 551-563.
2. Bonek R., Maciejek Z. „Naturalny przebieg stwardnienia rozsianego.” Aktualności Neurologiczne 2009, 9(2): 116-125.
3. Kazibutowska Z. „Diagnostyka, rokowanie i leczenie w stwardnieniu rozsianym w kontekście zagadnień rehabilitacji.” Polski Przegląd Neurologiczny 2008, 4(A): 45-46.
4. Selmaj K. „Stwardnienie rozsiane – kryteria diagnostyczne i naturalny przbeieg choroby.” Polski Przegląd Neurologiczny 2005, 1(3): 99-105.
5. Stasiołek M., Mycko M., Selmaj K. „Patogeneza stwardnienia rozsianego.” Polski Przegląd Neurologiczny 2005, 1(3): 92-98.