Jak wygląda pierwsza wizyta u psychiatry?

Dla wielu osób wizyta u psychiatry może wydawać się przerażająca – zwłaszcza jeżeli jest to pierwszy kontakt z tego typu specjalistą. Choć w dzisiejszych czasach choroby psychiczne nie stanowią już takiego tematu tabu jak kiedyś, to jednak wciąż można spotkać się z szeregiem mitów i nieścisłości dotyczących konsultacji psychiatrycznych. Jak wygląda wizyta u psychiatry? O co pyta psychiatra podczas pierwszego spotkania?

Jak wygląda wizyta u psychiatry?

Przebieg wizyty u psychiatry nieco różni się od typowej konsultacji lekarskiej, choć jej początek jest niezwykle standardowy. Przede wszystkim specjalista sprawdza tożsamość pacjenta oraz zadaje kilka pytań kontrolnych np. o wykonywany zawód, dotychczasowe leczenie i psychoterapię, stosowane leki czy występowanie chorób przewlekłych. Może też pojawić się pytanie o występowanie chorób psychicznych w rodzinie.

Następnie psychiatra przechodzi do właściwej części spotkania, a więc dokładnego i poszerzonego badania podmiotowego, czyli wywiadu. Głównymi narzędziami diagnostycznymi psychiatrów są dialog i obserwacja. Odpowiednio zadawane pytania pozwalają, przynajmniej na początku, zrozumieć emocje i problemy, z którymi boryka się pacjent, a także ułatwić rozwianie pewnych domysłów. Z kolei obserwacja dotyczy przeróżnych kwestii m.in. ubioru, postawy ciała, sposobu gestykulacji czy tonu głosu i sposobu mówienia. Ta suma składowych pozwala specjaliście postawić wstępną diagnozę, zaproponować odpowiednie leki, a także – gdy zajdzie taka potrzeba – zlecić dodatkowe badania diagnostyczne i wystawić zwolnienie lekarskie.

Niemniej jednak kluczową kwestią podczas wizyty u psychiatry jest komfort pacjenta. Zdecydowana większość osób ma duże opory w rozmowach o emocjach, wstydliwych objawach, lękach czy problemach, które mogą wydawać się odrealnione. Zadaniem psychiatry jest stworzenie na wizycie bezpiecznej przestrzeni, a w trakcie wywiadu kluczowe jest zadawanie właściwych pytań i drążenie niektórych kwestii. Rolą specjalisty nie jest usilne wydobywanie informacji od chorego, lecz sugestywne naprowadzanie chorego do dzielenia się informacjami na temat własnej kondycji psychicznej.

O co pyta psychiatra?

Skoro już wiadomo, jak wygląda wizyta u psychiatry, to warto skoncentrować się na najbardziej istotnym aspekcie, a więc na samym badaniu. Pacjenci często zastanawiają się, o co pyta psychiatra w trakcie pierwszego spotkania. Ocena psychiatryczna jest szczegółowa i dotyczy szeregu kwestii. Kluczem do sukcesu w postawieniu właściwej diagnozy i doborze odpowiednich leków są prawidłowo zadane pytania. W trakcie wizyty u psychiatry są poruszane takie kwestie jak:

• ocena aktualnego nastroju,
• procesy pamięciowe np. trudności z zapamiętywaniem,
• jakość snu, łatwość zasypiania, wybudzanie się w nocy,
• kondycja myślowa np. gonitwa lub spowolnienie myślowe,
• funkcje poznawcze np. rozkojarzenie, chorobliwe skupienie,
• symptomy psychopatologiczne np. omamy słuchowe, halucynacje,
• myśli i próby samobójcze, samookaleczenie, zachowania agresywne i przemoc,

Kluczową rolę w wywiadzie psychiatrycznym odgrywają pytania o dzieciństwo, młodość i rodzinę. Wiele problemów psychicznych ma bowiem podłoże we wczesnych latach życia, a niektóre wydarzenia (np. rozwody rodziców) mogą rzutować na późniejszej kondycji psychicznej. Ponadto psychiatra zadaje szereg innych istotnych pytań np. o traumy, używki i uzależnienia, choroby przewlekłe, relacje międzyludzkie ze znajomymi i współpracownikami, związek, dietę i nawodnienie, poziom aktywności fizycznej, hobby, sytuację prawną czy status materialny.

Ten wyczerpujący wywiad podczas wizyty u psychiatry jest niezbędny, aby specjalista mógł zrozumieć pacjenta i jego problemy, a przede wszystkim mógł zaproponować właściwy sposób leczenia. Zwłaszcza że farmakoterapia zaburzeń lękowych nieco różni się od tej stosowanej w depresji.

Ile trwa wizyta u psychiatry?

Podczas pierwszej wizyty u psychiatry spotkanie jest zdecydowanie dłuższe. Przeważnie lekarz potrzebuje od 45 do 60 minut na przeprowadzenie wywiadu, wyciągnięcie wniosków i omówienie z pacjentem planu leczenia. W trakcie pierwszej wizyty zwykle zostają też przepisane leki. Kolejne konsultacje psychiatryczne są znacznie krótsze i zazwyczaj nie przekraczają 30 minut. Podczas kontrolnych wizyt u psychiatry pacjent opisuje aktualny stan, reakcje organizmu na leki oraz czy objawy uległy nasileniu lub wzmocnieniu – nierzadko pojawia się konieczność zmiany dotychczasowych farmaceutyków lub zwiększenia dawki. Między pierwszą a kolejną wizytą jest przeważnie około 3-5 tygodni przerwy.

Kiedy do psychiatry? Sygnały wskazujące na konieczność kontaktu ze specjalistą

Choroby psychiczne są niezwykle podstępne, bo przeważnie wiele z nich rozwija się niepozornie pod przykrywką zmęczenia, obniżonego nastroju czy zmniejszonej motywacji do działania. Każdy człowiek miewa gorsze dni, gdy woli samotność i mieć chwilę dla samego siebie. Jednak gdy w pewnym momencie dochodzi do wyraźnego pogorszenia samopoczucia, alienacji czy zaniedbywania codziennych obowiązków, a dodatkowo pojawiają się inne niepokojące symptomy (np. brak apetytu, spadek wagi, zaburzenia snu), to wówczas warto zdecydować się na profesjonalną wizytę u psychiatry. Nigdy nie należy bagatelizować kiepskiej kondycji psychicznej.

MEDICUS – wizyta u psychiatry bez wychodzenia z domu

Firma Medicus to prywatna praktyka lekarska, która oferuje usługi wizyt domowych specjalistów i badań diagnostycznych. Oferta jest skierowana w głównej mierze do osób starszych, których stan zdrowia fizycznego lub psychicznego nie pozwala na wizytę w gabinecie. Nasi specjaliści sprawdzą się jednakowo w problemach wynikających z podeszłego wieku (np. demencja starcza), zaburzeń związanych z chorobami przewlekłymi (np. schorzenia onkologiczne), nieprawidłowości dotyczących snu czy defektów uwarunkowanych uzależnieniem (np. alkoholizmem). Osoby zainteresowane zamówieniem wizyty lekarskiej lub poznaniem szczegółów współpracy zachęcamy do kontaktu telefonicznego z naszymi konsultantami.

Bibliografia:

1. Janusz B., et al. „O potrzebie badań jakościowych w psychiatrii.” Psychiatria Polska 2010, 44(1): 5-11.
2. Donohue B., et al. „Examination of psychiatric symptoms in student athletes.” The Journal of General Psychology 2004, 131(1): 29-35.
3. Richards H.N., Maletta G.J. „History and Mental Status Examination.” Principles and Practice of Geriatric Psychiatry 2002: 123-126.
4. https://www.psychiatria.pl/artykul/schemat-badania-psychiatrycznego/590