Ból w dole brzucha u starszej osoby – co może być przyczyną?

Dolegliwości bólowe stanowią częsty problem u seniorów. Sędziwy wiek i różnorodne choroby mogą powodować występowanie m.in. dyskomfort w podbrzuszu. Jakie są przyczyny bólu w dole brzucha u osób starszych? Które objawy ułatwiają postawienie trafnej diagnozy i rozpoczęcie odpowiedniego leczenia?

Bóle podbrzusza – przyczyny

Ból w dole brzucha seniora może wynikać z różnych czynników np. starzejącego się organizmu, stosowanych leków, wielu chorób współistniejących, źle zbilansowanej diety. Niemniej jednak u osób w podeszłym wieku niektóre problemy występują znacznie częściej niż w pozostałych grupach wiekowych. Dlatego też lekarze przystępując do diagnozowania dolegliwości bólowych powinni zwrócić szczególną uwagę

Dyskomfort w podbrzuszu wskutek chorób dróg moczowych

Osoby starsze wyjątkowo często borykają się z różnorodnymi niedogodnościami dotyczącymi pęcherza i układu moczowo-płciowego. Ból w dole brzucha może wynikać m.in. z przerostu lub zapalenia prostaty, kamicy lub kolki nerkowej, zakażenia dróg moczowych, odmiedniczkowego zapalenia nerek.

Ból w dole brzucha u osoby starszej z powodu schorzeń układu pokarmowego

Zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego zazwyczaj powodują mniej lub bardziej nasilony ból w dole brzucha u starszych osób. Potencjalnych przyczyn ze strony układu pokarmowego jest naprawdę sporo:

• Zaparcia
• Kamica żółciowa
• Dysbioza jelitowa
• Zapalenie otrzewnej
• Stłuszczenie wątroby
• Zatrucia pokarmowe
• Stan zapalny trzustki
• Nadwrażliwość jelita grubego
• Zapalenie uchyłków jelita grubego
• Zapalenie wyrostka robaczkowego
• Choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy

Warto też dodać, że u seniorów niezwykle często dyskomfort w podbrzuszu może wynikać po prostu z przejedzenia. Efektywność pracy przewodu pokarmowego w wieku starszym jest znacznie mniejsza, co sprawia, że większe ilości jedzenia lub ciężkie posiłki o wiele szybciej mogą powodować przejedzenie i ból brzucha.

Ból podbrzusza a narządy rodne

U seniorek dyskomfort w podbrzuszu może być rezultatem zmian zapalnych i chorób dotyczących narządów miednicy mniejszej. Przeważnie kobiety w podeszłym wieku borykają się z problemami w obrębie:

• Jajowodów – stany zapalne
• Jajników – torbiele, skręt, zmiany zapalne
• Macicy – mięśniaki, polip, choroby nowotworowe

Ponadto seniorki mogą odczuwać dyskomfort wywołany wcześniej przeprowadzonymi zabiegami operacyjnymi, które powodują zrosty tkankowe.

Inne przyczyny bólu dolnej części brzucha u osób w podeszłym wieku

Seniorzy i seniorki mogą też przejawiać dolegliwości w dolnej części brzucha z powodu mniej oczywistych problemów. Wśród nich należy wymienić:

• Przepuklinę
• Przewlekły stres
• Choroby psychiczne
• Neuropatię cukrzycową
• Zespoły bólowe kręgosłupa
• Miażdżyce naczyń trzewnych

Jakie są objawy bólu w dole brzucha u starszej osoby?

U wielu seniorów dolegliwości bólowe nie mają charakterystycznych oznak. Co więcej, często osoby starsze zgłaszają problemy dopiero po dłuższym czasie. Przeważnie przyczynami problemu są zmiany otępienne, strach przed diagnozą lub brak możliwości samodzielnego pojawienia się u lekarza.

Ból w dole brzucha może być przewlekły lub ostry. Dolegliwości rozwijają się powoli i narastają bądź pojawiają się nagle i z dużym nasileniem. Charakter bólu może być różnorodny – począwszy od kującego przez rozlany a skończywszy na rwącym i promieniującym w inne rejony ciała. Rodzaj odczuwanego bólu jest zwykle związane z przyczyną jego obecności.

Warto jednak dodać, że dyskomfort w podbrzuszu może przebiegać wraz innymi uciążliwymi dolegliwościami:

• Wzdęcia
• Nadkwasota
• Nudności oraz wymioty
• Gorączka i stan podgorączkowy
• Uczucie bulgotania, przelewania się w żołądku
• Upośledzenie prawidłowego rytmu wypróżniania np. zaparcia lub biegunki

U seniorów z chorobami ze strony układu moczowego pojawiają się takie problemy jak np. pieczenie w trakcie oddawania moczu, zaburzenia mikcji, osłabienie strumienia, obecność krwi lub białka w moczu, utrzymujące się wrażenie nieopróżnionego pęcherza.

Jak sobie radzić z dyskomfortem w podbrzuszu?

Stosowanie leków na własną rękę nie stanowi dobrego i bezpiecznego rozwiązania. Nawet zwykłe leki przeciwbólowe mogą stanowić poważne zagrożenie dla seniora. Powodem jest polifarmaktoerapia – osoby starsze z uwagi na wielochorobowość stosują różnorodne środki farmakologiczne. Dlatego też nawet zwykły ibuprofen może wchodzić w interakcje z innymi lekami, co w konsekwencji może powodować różnorodne skutki uboczne np. nasilenie działania jednego z leków.

Farmakoterapia to jednak nie wszystko. Istnieją sposoby na złagodzenie bólu w dole brzucha u starszej osoby, które są bezpieczne w przypadku innych chorób współistniejących i związanych z nimi lekami.

• Prawidłowe nawodnienie (min. 2 litry płynów dziennie) wspomaga właściwe funkcjonowanie jelit, pozwala na utrzymanie odpowiedniej konsystencji stolca i usprawnia wypróżnianie.
• W przypadku dyskomfortu w podbrzuszu pomocne będą ciepłe okłady lub kąpiel. Ciepło ma właściwości rozkurczowe, co pozwala rozluźnić nadmierny skurcz jelit i żołądka.
• Regularna aktywność fizyczna, nawet w formie zwykłego spaceru, wspomaga jelita i trawienie, co pomaga przeciwdziałać zaparciom.
• Zdrowa i zbilansowana dieta, bogata w błonnik i wolna od ciężkostrawnych posiłków ma korzystne oddziaływanie na pracę przewodu pokarmowego m.in. redukując uczucie przepełnienia.
• W kwestii diety warto też zadbać o przyprawy np. mięta i kminek są pomocne w przypadku wzdęć i zaparć. Natomiast koper ma właściwości rozkurczowe. Kurkuma z kolei wykazuje działanie przeciwzapalne.

MEDICUS – profesjonalne leczenie dyskomfortu w podbrzuszu

Nie każdy senior ma możliwość pojawienia się u specjalisty np. z powodu problemów z narządem ruchu. Firma Medicus świadcząca usługi profesjonalnej opieki medycznej z dojazdem do domu pacjenta. Dzięki współpracy z doświadczonymi lekarzami m.in. gerontologami oferujemy fachową pomoc w zakresie diagnozowania i leczenia bólu w dole brzucha osób w podeszłym wieku. Osoby z Krakowa i okolic zachęcamy do kontaktu.

Bibliografia:

1. Dundar ZD., et al. „Abdominal Pain in Older Patients.” Geriatric Emergency Medicine 2017, 217-234.
2. Lameris W., et al. „Imaging strategies for detection of urgent conditions in patients with acute abdominal pain: diagnostic accuracy study.” Bmj 2009, 338.
3. Klukowski M. „Acute abdominal pain in the elderly” Postępy Nauk Medycznych 2008, 11, 722-725.